Het is algemeen bekend dat monopolies schadelijk zijn voor economieën. Ze zijn niet efficiënt qua kwaliteit en kosten, en hun prijsbeleid leidt tot verlies van welvaart. Het monopolie op geld, dat lang door staten is misbruikt, wordt beschouwd als een krachtig instrument. In de geschiedenis hebben heersers de neiging gehad om de waarde van munten te verminderen om oorlogen te financieren of inkomsten te genereren door inflatie. Zulke praktijken hebben geleid tot het huidige banksysteem, waarin seigniorage-winsten worden versluierd. Ondanks kritiek hebben zelfs voorstanders van individuele vrijheid zelden het staatsmonopolie op geld in twijfel getrokken. In dit artikel onderzoeken we of cryptocurrency Hayek’s visie op “ge-denationaliseerd” geld kan realiseren. Onderaan het artikel plaats ik nog een kort fragment van Hayek over het geldsysteem.
I do not think that it is an exaggeration to say that history is largely a history of inflation, and usually of inflations engineered by governments and for the gain of governments. – Friedrich August von Hayek
Hayek’s Voorstel: Concurrentie tussen Private Valuta’s
In 1971, toen de VS de koppeling tussen de dollar en goud opschortte, concludeerde Friedrich August von Hayek dat het bestaande monetair systeem faalde door overmatige uitgifte van ongedekte valuta. Hayek stelde voor om het staatsmonopolie op geld op te heffen en te vervangen door een systeem van concurrerende private valuta’s. Zijn ideeën richtten zich op vrijheid van keuze voor geldproducenten en gebruikers, met als doel een gedecentraliseerd systeem waarin seigniorage-inkomsten laag zouden blijven.
Hayek’s Kernthese en Competitieve Orde
Hayek’s belangrijkste argument was dat het misbruik van het staatsmonopolie aantoont dat concentratie van geldcreatie in handen van de staat niet werkt. Hij pleitte voor een competitieve orde waarin:
- Particuliere geldproducenten vrij zouden zijn om geld uit te geven en te concurreren.
- Burgers vrij zouden zijn om valuta te kiezen.
- Banken hun eigen valuta zouden kunnen uitgeven, met de voorkeur voor goud- of commodity-backed geld.
De rol van een Centrale Bank zou overbodig worden, wat Hayek verwelkomde vanwege zijn geloof dat door de overheid geleide monetair beleid de belangrijkste oorzaak is van economische instabiliteit.
Cryptocurrency: Praktische Realisatie van Concurrentie?
Met de opkomst van het internet veranderden de omstandigheden. Na de financiële crisis van 2008 introduceerde Bitcoin als de eerste private digitale valuta een nieuw tijdperk. Cryptocurrency, zoals Bitcoin, vertegenwoordigen een vorm van concurrentie tussen private valuta’s zoals voorgesteld door Hayek. De gedecentraliseerde aard van cryptocurrency, buiten overheidstoezicht, creëerde een laboratorium voor valutacompetitie, vergelijkbaar met Hayek’s visie.
Decentralisatie: De Killer App van Cryptocurrencies
Cryptocurrency, zoals Bitcoin, verschillen sterk van de traditionele opvatting van geld. Ze functioneren als betalingssystemen op basis van zelfstandige monetaire eenheden die niet inwisselbaar zijn voor goud of een andere grondstof. In tegenstelling tot Hayek’s ideeën over goud- of commodity-backed valuta’s, wordt een cryptocurrency zoals Bitcoin niet uitgegeven door een enkele instantie, maar onderhouden ze een gedecentraliseerd netwerk van deelnemers. Vertrouwen en risico worden verdeeld over verschillende partijen, wat heeft bijgedragen aan het succes van cryptocurrency.
Het belang van privacy: Monero
Monero is een cryptocurrency die zich onderscheidt door zijn sterke nadruk op privacy en anonimiteit. In tegenstelling tot veel andere digitale valuta, maakt Monero gebruik van geavanceerde cryptografische technieken, zoals ring signatures en stealth-adressen, om transacties volledig ontraceerbaar en niet-herleidbaar te maken. Hierdoor wordt de privacy van gebruikers beschermd, waardoor Monero aantrekkelijk is voor diegenen die waarde hechten aan financiële vertrouwelijkheid. Bovendien is Monero gedecentraliseerd en open source, wat betekent dat het niet wordt beheerd door een centrale autoriteit en de broncode voor iedereen toegankelijk is. Deze kenmerken hebben Monero tot een populaire keuze gemaakt voor diegenen die streven naar financiële privacy en decentralisatie in de wereld van digitale valuta.
Ik wil graag benadrukken dat ik niet aan het zogenaamde maximalisme mee doe en naar mijn mening is het enorm belangrijk om meerdere keuzes te hebben, als het gaat om cryptocurrency. De kracht van Bitcoin zit hem naar mijn mening in de grootte van dit geweldige, gedecentraliseerde netwerk. De kracht van Monero zit hem in het feit dat de “all seeing eyes” van Big Brother niet kunnen zien welke transacties mensen maken, onnodig om te vermelden dat dit voor een agorist enorm handig is 😉 …
Uitdagingen en Oplossingen: prijsvolatiliteit en stable coins
Hoewel cryptocurrencies, zoals Bitcoin, concurrerende private valuta’s vertegenwoordigen, ervaren ze aanzienlijke prijsvolatiliteit. Sommige crypto-enthousiastelingen werken aan het creëren van ‘stablecoins’ om prijsstabiliteit te waarborgen. Persoonlijk ben ik geen fan van deze coins. Het stabiel houden van de prijs is in mijn ogen net zo goed manipulatie en dat is immers waar we vanaf willen. Ook vraag ik me af of het op de lange termijn überhaupt haalbaar is, om stable coins ook echt stabiel te houden. De tijd zal het leren of projecten als Tether een scam zijn of niet, ik wil daar nu niet dieper op in gaan. Ik verwacht zelf dat hoe groter de adoptie van cryptocurrency wordt, hoe stabieler de prijzen worden. Hoe meer de coins gebruikt gaan worden als betaalmiddel, hoe minder er misschien gespeculeerd mee gaat worden. Let wel, ik ben zeker geen expert op gebied van crypto, slechts een crypto enthousiast!
Cash is nog altijd king
Je hoort mensen vaak zeggen dat Bitcoin een goede en eerlijke vervanging van het fiat-geld is. Ik ben het hier niet mee eens. Ik vind natuurlijk ook dat het huidige monetaire systeem op de schop moet, het is immers niets meer dan een Ponzi-scheme, een scam. Maar dat wil niet zeggen dat fysiek geld weg moet. Er gaat wat mij betreft niets boven geld wat je in je zak bij je kunt dragen, geen internet of elektriciteit nodig heeft om te gebruiken en uit het zicht van anderen overdraagbaar is. Wat dat betreft, blijft cash king voor mij. Stel je voor dat je ’s avonds laat op de snelweg rijdt en moet tanken. Maar dan vertelt de pomphouder dat het internet er uit ligt. Denk je echt dat hij je een halve tank op de pof mee geeft? Think again.
Conclusie: Valutacompetitie als Sleutel tot Financiële Discipline
Hayeks theoretisch werk biedt een basis voor een toekomstige, crisisbestendige monetaire orde. Het opheffen van het staatsmonopolie op geld en het bevorderen van concurrentie tussen private valuta’s zou leiden tot meer vrijheid van keuze voor geldproducenten en gebruikers. Dit zou niet alleen seigniorage-inkomsten laag houden, maar ook een krachtig middel zijn tegen de chronische overheidsschulden. Cryptocurrency, voortgekomen uit het internet, hebben ondanks volatiliteit laten zien dat valutacompetitie mogelijk is zonder zelfbeperking door overheden.
Ik hoor graag je mening over cryptocurrency, laat dus gerust een reactie achter. Mocht je vragen of suggesties hebben, neem dan even contact met me op. En voor wie wilt connecten op Twitter, dit is mijn account: @AgorismeHolland
