Je bent vast en zeker bekend met de term “woke”, of het begrip “woke zijn”. Een veelgebruikte term vandaag de dag op zowel socialmedia alsook in televisie praatprogramma’s, ook wel het bla-bla propaganda programma. Populair onder de rechtse statisten om vooral luid en duidelijk in hun bio te zetten: ik ben ANTI-WOKE. Daarnaast maken ze het vaak nog eens extra duidelijk door veel anti-woke posts en replies te plaatsen op de verschillende platformen. Dit zal dan wel een vrij schokkende mededeling van mijn kant zijn, maar ik ben dus niet anti-woke. Hoe dat zit zal ik je uitleggen.
De geschiedenis van woke
Laat ik allereerst nog maar eens duidelijk maken dat ik niet rechts en zeker ook niet links ben. Dat neemt niet weg dat beide zijden van het politieke paradigma hier en daar punten hebben, waar ik mij wel in vinden kan. Of op zijn minst waar ik niets op tegen heb, zolang het maar uitgevoerd wordt op vrijwillige basis. Of met andere woorden, zonder dwang van de zogenaamde en in mijn ogen fictieve overheid. Dus als ik zeg dat ik niet anti-woke ben, zeg ik niet ook dat ik links ben. De meeste ideeën van links, vind ik ronduit zo dom dat ik niet eens begrijp hoe iemand er ooit op gekomen kan zijn. Maar er zijn nu eenmaal een hoop domme mensen in deze wereld, dus het linkse gedachtegoed heeft helaas draagkracht. Maar dat terzijde. Om uit te leggen waarom ik niet tegen woke ben, moeten we terug de tijd in om naar het ontstaan van term te kijken. Hiervoor gaan we terug naar de 20e eeuw en met name 2 perioden in die eeuw, de periode rond de roerige jaren 20 en die van eind 50 tot 70 (een periode die zeker niet minder “roerig” was).
De jaren 20 en de Harlem Renaissance
De term “woke” heeft een interessante geschiedenis en is oorspronkelijk ontstaan in de Afrikaans-Amerikaanse gemeenschap in de Verenigde Staten. Het gebruik van “woke” in de context van sociale rechtvaardigheid en bewustzijn van ongelijkheid dateert terug tot de vroege 20e eeuw. Het werd aanvankelijk gebruikt in de Afro-Amerikaanse gemeenschap om te verwijzen naar een hoog niveau van bewustzijn met betrekking tot raciale en sociale kwesties.
Harlem Renaissance (1920s-1930s): Tijdens de Harlem Renaissance, een periode van bloei in de Afro-Amerikaanse kunst, literatuur en muziek in de jaren 1920 en 1930, werd de term “woke” gebruikt in de context van bewustwording over raciale ongelijkheid en culturele identiteit. Schrijvers en activisten uit deze tijd gebruikten de term om de noodzaak van bewustzijn en actie tegen racisme te benadrukken.
De jaren 50 en de burgerrechtenbeweging
De term “woke” werd populair in de jaren 1960 en 1970 tijdens de burgerrechtenbeweging en werd gebruikt om te verwijzen naar een staat van alertheid ten aanzien van raciale ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Mensen die “woke” waren, werden beschouwd als bewust van de systematische discriminatie en waren actief betrokken bij de strijd voor gelijke rechten.
Burgerrechtenbeweging (jaren 1950-1960): In de jaren van de burgerrechtenbeweging, vooral in de jaren 1960 (wie heeft er niet van Martin “I have a dream” Luther King gehoord?), werd “woke” vaak gebruikt om te verwijzen naar het bewustzijn van Afro-Amerikanen over de ongelijkheden waarmee ze werden geconfronteerd. Activisten moedigden mensen aan “woke” te zijn ten opzichte van systemische discriminatie en op te komen voor gelijke rechten. Bijvoorbeeld, in het nummer “I Stay Woke” van de zangeres Nina Simone wordt de term gebruikt in de context van bewustwording.
Het woke van nu maakt anti-woke
In de afgelopen decennia is de betekenis van “woke” geëvolueerd en uitgebreid naar andere sociale kwesties, zoals gendergelijkheid, LGBTQ+-rechten en andere vormen van onrechtvaardigheid. En dit is dus enigszins waar voor mij de schoen wringt. De term is dus duidelijk toegeëigend door een bepaalde groep mensen en hiermee bedoel ik niet per se mensen binnen de LGBTQ+ gemeenschap mee. Er zit naar mijn mening dus een veel diepere bedoeling achter dat toe-eigenen en daarmee worden zowel de zwarte gemeenschap als de LGBTQ+ gemeenschap, misbruikt en geschaad. De term wordt nu (en dit is 100% by design) vooral gebruikt om het ongenoegen te uiten, wanneer men als vrouwen verkleedde mannen ongepast gekleed en ongepaste bewegingen zien maken, op kleuterscholen of in de buurt van kinderen tijdens de zogenaamde pride optochten. Natuurlijk zijn dit zo’n beetje de extreemste voorbeelden, maar als we toch bezig zijn een beeld te schetsen …
De oorspronkelijke betekenis van het woord wordt met deze “viespeukerij” zoals het door velen (terecht) wordt gezien, totaal teniet gedaan en dat is zo jammer. Want de oorspronkelijke betekenis en dat wat de term überhaupt bestaansrecht geeft, is zo powerful, dat het heel leerzaam zou kunnen, voor allerlei bevolkingsgroepen, ongeacht kleur, gender of seksuele voorkeur. Om je dit uit te leggen moet ik het even over Frederick Douglas hebben, hopelijk wordt het dan duidelijk.
Frederick Douglas is waarom ik niet anti-woke ben
Om je dit uit te leggen moet ik het even over Frederick Douglas hebben, hopelijk wordt het dan duidelijk.
Wie was Frederick Douglas?
Frederick Douglass (1818-1895) was een invloedrijke Afro-Amerikaanse abolitionist, schrijver en spreker die prominent opkwam tegen de slavernij in de Verenigde Staten. Geboren als slaaf, ontsnapte Douglass aan zijn situatie en werd een leidende figuur in de abolitionistische beweging. Zijn autobiografie, “Narrative of the Life of Frederick Douglass, an American Slave” (1845), is een krachtig verslag van zijn ervaringen als slaaf en zijn strijd voor vrijheid. Douglass pleitte ook voor vrouwenrechten en was na de Amerikaanse Burgeroorlog betrokken bij politieke kwesties, waaronder de strijd voor gelijke burgerrechten voor Afro-Amerikanen. Zijn impact op de strijd tegen slavernij en zijn inzet voor sociale rechtvaardigheid maken hem een sleutelfiguur in de Amerikaanse geschiedenis.
Frederick Douglass sprak uitgebreid over de mindset van een slaaf en beschreef de diepgaande mentale effecten van slavernij op individuen. In zijn autobiografie, “Narrative of the Life of Frederick Douglass, an American Slave,” en in zijn latere geschriften en toespraken, benadrukte Douglass de vernietigende invloed van slavernij op het zelfbeeld en de psychologische gezondheid van slaven.
Mentale slavernij
Douglass schreef o.a. over hoe sommige slaven, als gevolg van systematische onderdrukking en conditionering, de mindset ontwikkelden dat ze legitiem eigendom waren van hun slavenmeesters. Deze perceptie, waarbij slaven hun eigen ondergeschiktheid accepteerden, was een tragisch gevolg van de de-humaniserende praktijken van slavernij.
Douglass beschreef hoe slavernij niet alleen fysieke ketens plaatste, maar ook mentale boeien creëerde. Slaven werden vaak onderworpen aan fysiek en emotioneel misbruik, wat hun vermogen om zichzelf als vrije individuen te zien ernstig aantastte (klinkt bekend, of niet?). De constante dreiging van geweld en de ontzegging van basisrechten, zoals onderwijs, droegen bij aan het vormen van een mentale staat waarin sommige slaven hun eigen onderdrukking als normaal beschouwden.
Douglass, die zelf als slaaf was geboren en later ontsnapte, benadrukte het belang van bewustwording en onderwijs als middelen om deze mentale slavernij te doorbreken. Hij geloofde dat kennis en zelfbewustzijn essentieel waren voor het bevrijden van de geest van de slaven en het omverwerpen van de door slavernij opgelegde mindset.
The Jones Plantation (edit)
Larken Rose schreef ooit een kort verhaal met de titel “The Jones Plantation” waarin deze slaafse mentaliteit van mensen aan bod kwam. Aanvankelijk werd het een korte animatie, maar onlangs is er een speelfilm versie van gemaakt.
De film is een allegorisch verhaal dat de aard van overheidsgezag onderzoekt. Het laat ook goed zien hoe slaven niet alleen gevangenen van hun meester zijn, maar ook van hun eigen gedachten. Deze film stelt de kijker voor een cruciale vraag: “Kun je een man echt bezitten totdat hij ervan overtuigd is dat jouw woord de wet is en dat hij de plicht heeft om te gehoorzamen, en deugdzaam is wanneer hij dat doet?”
Over het algemeen is “The Jones Plantation” bedoeld om mensen aan het denken te zetten over autoriteit, vrijheid en de morele implicaties van gehoorzaamheid aan regels en wetten. Het biedt een perspectief dat kritisch staat tegenover traditionele opvattingen over overheid en gezag. Lees meer over de film in dit artikel hier.
Ik ben dus niet anti-woke
Het verhaal van Frederick Douglas is dus veelzeggend*. Het toont aan dat het woke zijn niet zomaar een loze, populaire term was, maar daadwerkelijk betekenis had. Namelijk dat degene die hem gebruikte zichzelf mentaal bevrijd had van de overtuiging dat hij slaaf was, omdat dat nu eenmaal hoorde bij zijn ras. Of dat diegene nu eenmaal een 2e-rangs burger was, omdat zijn huidskleur dat bepaald had. In mijn ogen is de betekenis van het woke zijn, zoals het oorspronkelijk bedoeld was, een zeer krachtig statement wat vandaag de dag door iedereen gebruikt kan worden, ongeacht ras, huidskleur, gender, seksuele voorkeur of voorkeur van geloof. Het heeft namelijk niet zo heel veel met al die onderverdelingen te maken, die zijn slechts gecreëerd om te voorkomen dat mensen zich verenigen.
Maar al die groepen mensen hierboven benoemd hebben 1 ding gemeen. Zij (wij, ik ook namelijk) zijn namelijk nog altijd mentale slaven, zij het niet zozeer in een katoenveld, maar in de moderne maatschappijen van deze wereld. En ook al worden de zwepen niet letterlijk gebruikt, het gros van de bevolking zal nooit zijn volle potentieel bereiken in dit leven, want de maatschappij is zo ingericht dat men geen tijd heeft voor dat soort groei. Je moet immers je geld bij elkaar verdienen om je rekeningen je belastingen te kunnen ophoesten. En dat is slechts van de vele figuurlijke, moderne zweepslagen die er zijn om te voorkomen dat men groeit. En deze nogal trieste constatering is nog triester door het feit dat de meeste van ons dit geaccepteerd hebben. Met andere woorden, ze zijn er niet eens van bewust dat ze mentaal slaaf zijn en zijn dus niet woke. Velen zijn dus zelfs anti-woke. Wat jammer dat ze de werkelijke betekenis van woke en hedendaagse slaaf zijn niet begrijpen.
*Ik raad je aan wat van zijn werk te lezen, het is bijzonder leerzaam voor eenieder die vrijheid hoog in het vaandel heeft!
Bob Marley zong “Emancipate yourself from mental slavery, NON BUT OURSELVES CAN FREE OUR MINDS“. Om dat te bereiken zullen we eerst moeten ontwaken, eerder verandert er niets.
Laat gerust een reactie achter en mocht je vragen of suggesties hebben, neem dan even contact met me op.
